Viêm xoang: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả
Viêm xoang là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tình trạng này có thể kéo dài, dễ tái phát nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Để hiểu rõ hơn về viêm xoang, hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Viêm xoang là tình trạng niêm mạc các xoang cạnh mũi bị viêm nhiễm, sưng tấy, gây cản trở sự lưu thông của dịch nhầy trong xoang. Bình thường, xoang mũi chứa đầy không khí, giúp làm ẩm và lọc không khí đi vào cơ thể. Khi vi khuẩn, virus hoặc dị ứng gây viêm, chất nhầy bị ứ đọng lại trong các xoang, tạo điều kiện cho bệnh phát triển.
Viêm xoang có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, từ trẻ nhỏ đến người lớn, nhưng phổ biến nhất ở người trưởng thành. Bệnh thường gây ra các triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, đau đầu, chảy dịch mũi và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hằng ngày.
Viêm xoang được chia thành nhiều loại, dựa trên thời gian mắc bệnh và vị trí xoang bị ảnh hưởng:
• Viêm xoang cấp tính: Kéo dài dưới 4 tuần, thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra sau một đợt cảm lạnh.
• Viêm xoang bán cấp: Kéo dài từ 4–12 tuần, biểu hiện nặng hơn viêm xoang cấp.
• Viêm xoang mạn tính: Kéo dài trên 12 tuần, triệu chứng dai dẳng và thường tái phát nhiều lần trong năm.
• Viêm xoang hàm: Gây đau nhức vùng má, mũi chảy dịch có mùi hôi.
• Viêm xoang trán: Gây đau đầu vùng trán, nhất là buổi sáng.
• Viêm xoang sàng: Gây đau giữa hai mắt, vùng sống mũi.
• Viêm xoang bướm: Đau nhức sâu trong đầu, khó xác định vị trí, đôi khi kèm mờ mắt.
Việc phân loại viêm xoang rất quan trọng để bác sĩ đưa ra hướng điều trị phù hợp và hiệu quả.
Có nhiều yếu tố dẫn đến viêm xoang, trong đó phổ biến nhất là:
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Virus cảm lạnh hoặc vi khuẩn có thể gây viêm xoang cấp.
• Dị ứng: Người bị viêm mũi dị ứng dễ bị viêm xoang do niêm mạc mũi phù nề, tắc nghẽn lỗ thông xoang.
• Cấu trúc bất thường của mũi: Vẹo vách ngăn mũi, polyp mũi làm cản trở sự lưu thông dịch nhầy.
• Môi trường ô nhiễm: Bụi bẩn, khói thuốc lá, hóa chất độc hại dễ kích thích niêm mạc xoang.
• Suy giảm miễn dịch: Người có hệ miễn dịch yếu (do bệnh lý hoặc dùng thuốc) dễ bị nhiễm trùng xoang.
• Yếu tố khác: Thói quen hút thuốc, thay đổi áp suất không khí (như khi đi máy bay, lặn biển) cũng có thể gây viêm xoang.
Các triệu chứng của viêm xoang khá đa dạng, phụ thuộc vào mức độ và loại xoang bị viêm. Tuy nhiên, người bệnh thường gặp:
• Nghẹt mũi, chảy dịch mũi: Dịch mũi có thể trong, vàng hoặc xanh, đôi khi kèm mùi hôi khó chịu.
• Đau nhức vùng mặt: Tùy vị trí xoang, người bệnh có thể đau ở trán, quanh mắt, má hoặc sau gáy.
• Đau đầu: Cơn đau thường tăng khi cúi người hoặc thay đổi tư thế.
• Ho kéo dài: Đặc biệt về đêm do dịch mũi chảy xuống họng.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao: Thường gặp ở viêm xoang cấp do vi khuẩn.
• Giảm khứu giác: Người bệnh ngửi kém hoặc mất hẳn khả năng cảm nhận mùi.
• Hơi thở có mùi: Do dịch nhầy ứ đọng lâu ngày.
Nếu các triệu chứng kéo dài trên 10 ngày hoặc tái phát nhiều lần trong năm, rất có thể đã tiến triển thành viêm xoang mạn tính.
Điều trị viêm xoang cần dựa vào nguyên nhân, mức độ bệnh và thể trạng của từng người. Một số phương pháp thường được áp dụng:
• Thuốc kháng sinh: Chỉ định trong trường hợp viêm xoang do vi khuẩn.
• Thuốc kháng viêm, giảm đau: Giúp giảm sưng nề và triệu chứng khó chịu.
• Thuốc chống dị ứng (kháng histamin): Áp dụng cho viêm xoang do dị ứng.
• Thuốc co mạch, xịt mũi: Giúp thông thoáng đường thở, nhưng không nên dùng quá 7 ngày liên tiếp.
• Giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, dịch nhầy, hỗ trợ làm thông thoáng xoang.
• Một số phương pháp như xông hơi, chiếu đèn hồng ngoại có tác dụng giảm viêm, lưu thông khí huyết.
• Được chỉ định khi viêm xoang mạn tính không đáp ứng điều trị nội khoa, hoặc có bất thường cấu trúc mũi (polyp, vẹo vách ngăn).
• Hiện nay, phẫu thuật nội soi mũi xoang là phương pháp an toàn, ít xâm lấn và hiệu quả cao.
Người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hoặc kéo dài tình trạng viêm xoang mà không thăm khám, vì có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm màng não, áp xe não.
Phòng ngừa viêm xoang là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tái phát:
• Giữ vệ sinh mũi họng: Thường xuyên rửa mũi bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra ngoài môi trường bụi bẩn.
• Bảo vệ đường thở: Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, tránh khói bụi, hóa chất độc hại.
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt trong mùa lạnh, tránh để nhiễm lạnh đột ngột.
• Duy trì độ ẩm không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng, hạn chế không khí khô hanh.
• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin C, luyện tập thể thao thường xuyên.
• Điều trị sớm các bệnh lý liên quan: Như viêm mũi dị ứng, cảm cúm để tránh biến chứng thành viêm xoang.
• Hạn chế hút thuốc lá và bia rượu: Đây là những yếu tố khiến bệnh dễ tái phát và nặng hơn.
Viêm xoang là bệnh lý hô hấp thường gặp, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và sức khỏe người bệnh. Việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng giúp phát hiện sớm, trong khi áp dụng phương pháp điều trị và phòng ngừa hợp lý sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, hạn chế tái phát.
Nếu có các dấu hiệu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa Tai Mũi Họng để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. Một lối sống lành mạnh, môi trường sống trong lành và chăm sóc sức khỏe đúng cách chính là chìa khóa để bảo vệ hệ hô hấp, nói không với viêm xoang.
BỆNH VIỆN ĐA KHOA TTH VINH
Số 105 Lý Thường Kiệt, phường Thành Vinh, Nghệ An
Fanpage: Bệnh viện Đa khoa TTH Vinh
📞 Trực cấp cứu 24/7: 02386.627.888
📱 CSKH: 0948.95.66.22 | Tư vấn thai sản: 0911.853.966
